Zaliczenie aresztu tymczasowego

Zaliczenie aresztu tymczasowego

§ 38 StGB zobowiązuje sąd do zaliczenia okresu aresztowania, który dana osoba spędziła przed prawomocnym skazaniem, na poczet orzeczonej kary. Obejmuje to zarówno areszt śledczy, jak i areszt na mocy orzeczenia sądu lub organu administracyjnego. W pewnych okolicznościach można również uwzględnić okres aresztowania spędzony za granicą. Regulacja ta ma na celu zapewnienie, że nikt nie pozostanie w areszcie dłużej, niż odpowiada to faktycznie orzeczonej karze.

Areszt tymczasowy zalicza się na poczet kar pozbawienia wolności i grzywien, aby uniknąć podwójnego karania.

Zasada ogólna

Sąd musi zaliczyć areszt tymczasowy. Nie może pominąć ani ograniczyć zaliczenia. Każdy okres aresztowania, który jest związany rzeczowo lub czasowo z osądzonym czynem, wpływa na wymiar kary.
Nie ma znaczenia, czy sąd orzeka bezwzględną, czy warunkową karę pozbawienia wolności. Nawet jeśli częściowo warunkowo zawiesza wykonanie kary, zalicza areszt tymczasowy w całości.

Celem tej regulacji jest ochrona sprawiedliwości materialnej: państwo może pozbawić człowieka wolności tylko raz za ten sam czyn. Wszystko, co zostało utracone w postaci pozbawienia wolności przed wyrokiem, zmniejsza zatem wymiar kary, która ma jeszcze zostać odbyta.

Okresy aresztu podlegające zaliczeniu

Zgodnie z § 38 ust. 1 StGB należy uwzględnić kilka form aresztu:

• Areszt śledczy, który został orzeczony z powodu później osądzonego czynu,
• Areszt na mocy orzeczenia sądu, jeśli został wykonany w toku tego samego postępowania karnego,
• Areszt na mocy orzeczenia organu administracyjnego, o ile pozostawał w bezpośrednim związku z czynem,
• Zagraniczny areszt tymczasowy lub areszt ekstradycyjny, jeśli był jednoznacznie związany z austriackim postępowaniem.

Zaliczenie następuje zawsze tylko w takim zakresie, w jakim okresy aresztowania nie zostały już zaliczone na poczet innej kary lub wyrównane odszkodowaniem. Podwójne uwzględnienie jest niedopuszczalne.

Nie zalicza się okresów aresztowania z innych, całkowicie niezależnych postępowań lub zwykłego aresztu administracyjnego bez związku z czynem karalnym.

Postępowanie i właściwość

O zaliczeniu decyduje sąd pierwszej instancji, a mianowicie zgodnie z § 400 ust. 1 StPO w drodze postanowienia. W praktyce zaliczenie następuje zazwyczaj już podczas ogłaszania wyroku. Jeśli zostało pominięte, sąd może uzupełnić decyzję, dopóki kara nie została jeszcze w pełni wykonana.

Zgodnie z § 400 ust. 3 StPO o zaliczeniu należy również powiadomić prokuraturę. Sprawdzenie następuje z urzędu. Oznacza to, że ani oskarżony, ani obrona nie muszą składać wniosku, lecz sąd jest zobowiązany do samodzielnego dokonania zaliczenia.

Aby zaliczenie mogło nastąpić zgodnie z prawem, czas trwania aresztu musi być dokładnie określony. Data i godzina rozpoczęcia i zakończenia aresztu muszą być udokumentowane. Jeśli brakuje tego dokładnego ustalenia, nie można dokonać zaliczenia.

Sebastian Riedlmair
Harlander & Partner Rechtsanwälte „Die Anrechnung der Vorhaft ist Ausdruck eines fairen Strafverfahrens. Sie sorgt dafür, dass jede Stunde, die jemand in Haft verbringt, rechtlich Gewicht hat und nicht verloren geht.“

Przypadki szczególne i wyjątki

Nie każdy areszt zalicza się do zaliczenia. Prawo karne skarbowe wyklucza zaliczenie, jeśli areszt pochodzi z administracyjnego postępowania karnego skarbowego i nie ma bezpośredniego związku z czynem karnym. Jeśli inne postępowanie uwzględniło już okres aresztowania lub istnieje odszkodowanie, sąd nie dokonuje dalszego zaliczenia.

Jeśli wymiar sprawiedliwości prowadzi kilka postępowań równolegle, sąd może zaliczyć areszt tymczasowy tylko wtedy, gdy mógłby obiektywnie połączyć postępowania. Jeśli brakuje tego związku, sąd traktuje każdy areszt oddzielnie i decyduje o nim oddzielnie.

Zaliczenie w przypadku grzywien

§ 38 ust. 2 StGB rozszerza zaliczenie również na grzywny. Decydująca jest zastępcza kara pozbawienia wolności. Jeśli osoba, której dotyczy sprawa, nie zapłaci grzywny, sąd zalicza każdy dzień aresztu tymczasowego na odpowiednią liczbę stawek dziennych; w przeciwnym razie organ wykonuje zastępczą karę pozbawienia wolności. W ten sposób system zapewnia, że osoby o niskich dochodach nie są w gorszej sytuacji. Zaliczenie wyrównuje straty ekonomiczne, aby kara w efekcie działała tak samo.

Znaczenie w praktyce

Zaliczenie aresztu tymczasowego może decydować o faktycznym czasie trwania pozbawienia wolności. W wielu przypadkach prowadzi to do tego, że osoba, której dotyczy sprawa, zostaje natychmiast zwolniona po ogłoszeniu wyroku, ponieważ zaliczony czas odpowiada karze.

Również dla organów wykonujących kary pozbawienia wolności ma to duże znaczenie praktyczne: służy jako podstawa obliczeniowa końca kary i wpływa na termin ewentualnych zwolnień.

Przepis ten jest zatem nie tylko szczegółem rachunkowym, ale centralnym elementem wymiaru kary. Łączy zasadę proporcjonalności z zasadą rzetelnego procesu i zapewnia precyzyjne i sprawiedliwe wykonanie kary.

Korzyści z pomocy prawnej

Postępowanie karne jest znacznym obciążeniem dla osób, których dotyczy. Już na początku grożą poważne konsekwencje – od środków przymusu, takich jak przeszukanie domu lub aresztowanie, przez wpisy do rejestru karnego, aż po kary pozbawienia wolności lub grzywny. Błędy popełnione w pierwszej fazie, takie jak nieprzemyślane zeznania lub brak zabezpieczenia dowodów, często nie mogą być później naprawione. Również ryzyko ekonomiczne, takie jak roszczenia odszkodowawcze lub koszty postępowania, może mieć ogromne znaczenie.

Specjalistyczna obrona karna zapewnia, że Twoje prawa są chronione od samego początku. Daje pewność w kontaktach z policją i prokuraturą, chroni przed samooskarżeniem i tworzy podstawę dla jasnej strategii obrony.

Nasza kancelaria:

• sprawdza, czy i w jakim zakresie zarzut jest prawnie uzasadniony,
• towarzyszy Ci przez postępowanie przygotowawcze i rozprawę główną,
• zapewnia prawnie bezpieczne wnioski, oświadczenia i kroki proceduralne,
• wspiera w odparciu lub regulacji roszczeń cywilnoprawnych,
• chroni Państwa prawa i interesy wobec sądu, prokuratury i poszkodowanych.

Peter Harlander
Harlander & Partner Rechtsanwälte „Machen Sie keine inhaltlichen Aussagen ohne vorherige Rücksprache mit Ihrer Verteidigung. Sie haben jederzeit das Recht zu schweigen und eine Anwältin oder einen Anwalt beizuziehen. Dieses Recht gilt bereits bei der ersten polizeilichen Kontaktaufnahme. Erst nach Akteneinsicht lässt sich klären, ob und welche Einlassung sinnvoll ist.“

Często zadawane pytania – FAQ