Szczególne okoliczności obciążające przy wymiarze kary

Szczególne okoliczności obciążające przy wymiarze kary

§ 33 StGB wymienia szczególne okoliczności obciążające, które mogą zwiększyć wymiar kary. Okoliczności te wskazują, że czyn wykazuje wyższy stopień winy, bezwzględności lub niebezpieczeństwa społecznego. Lista ta nie jest wyczerpująca – można uwzględnić również inne równoważne okoliczności. Kluczowe jest to, aby kara odzwierciedlała indywidualną odpowiedzialność sprawcy.

Szczególne okoliczności obciążające zaostrzają wymiar kary, jeśli podkreślają w negatywny sposób bezprawność czynu lub osobowość sprawcy. § 33 StGB służy sprawiedliwemu stopniowaniu w ramach ustawowego wymiaru kary i zapewnia, że cięższe formy przestępstwa są karane surowiej.

Zasada ogólna

Szczególne okoliczności obciążające uzupełniają ogólne zasady wymiaru kary zgodnie z § 32 StGB. Opisują one okoliczności, które zwiększają bezprawność czynu i tym samym uzasadniają surowszą karę. Sędzia musi wyraźnie wymienić te czynniki w swoim uzasadnieniu i w zrozumiały sposób wyjaśnić ich znaczenie dla wymiaru kary. Decydująca zawsze pozostaje wina sprawcy.

Sebastian Riedlmair
Harlander & Partner Rechtsanwälte „Erschwerungsgründe sind kein starres Schema – sie zeigen, wie sehr eine Tat die Grenzen gesellschaftlicher Verantwortung überschreitet.“

Znaczenie prawne

Wyliczenie w § 33 StGB ma charakter demonstratywny. Oznacza to, że pokazuje typowe przypadki, nie wykluczając innych. Również porównywalne okoliczności, które nie zostały wyraźnie wymienione, mogą być oceniane jako obciążające, jeśli w podobny sposób zwiększają bezprawność. Okoliczności obciążające mogą odnosić się do bezprawności nastawienia (naganne motywy), bezprawności działania (sposób popełnienia czynu) lub bezprawności skutku (ciężar konsekwencji).

Przykłady okoliczności obciążających

• wielokrotne lub ciągłe popełnianie przestępstwa
• wcześniejsze wyroki za podobne przestępstwa lub recydywa ze względu na szkodliwą skłonność
• podżeganie lub wiodący udział w przestępstwie popełnionym wspólnie
• popełnienie przestępstwa z motywów rasistowskich, ksenofobicznych lub ekstremistycznych
• okrutne lub szczególnie bolesne popełnienie czynu
• wykorzystanie bezbronności lub bezradności ofiary
• czyn popełniony z nadużyciem autorytetu lub zaufania
• popełnienie podczas odbywania kary lub mimo trwającego okresu próby

Te okoliczności wskazują na zwiększony stopień energii kryminalnej lub moralnej naganności. Wyróżniają one czyn ponad przeciętną podobnych przestępstw.

Uwzględnienie w praktyce

Sąd bada w każdym indywidualnym przypadku, jakie czynniki obciążające występują i jak należy je ważyć w stosunku do ewentualnych okoliczności łagodzących. Okoliczności obciążające nie mogą być podwójnie uwzględniane, jeśli są już częścią znamion przestępstwa. Zrozumiałe uzasadnienie jest obowiązkowe – same ogólnikowe wskazówki nie wystarczają.

W praktyce szczególnie ważną rolę odgrywają przestępstwa powtarzające się, akty przemocy wobec bezbronnych oraz czyny motywowane ideologicznie. Okoliczności te wskazują na zwiększone zagrożenie dla ogółu społeczeństwa i znacząco wpływają na wymiar kary.

Stosunek do okoliczności łagodzących

§ 33 StGB jest ściśle związany merytorycznie z § 34 StGB, który z kolei reguluje szczególne okoliczności łagodzące. Sąd musi zatem starannie rozważyć zarówno okoliczności obciążające, jak i łagodzące, oraz jasno przedstawić to rozważenie w uzasadnieniu wyroku. W ten sposób ma być zapewnione, że nałożona kara odpowiada w odpowiedni sposób indywidualnej winie sprawcy, a jednocześnie wywiera zarówno efekt prewencji indywidualnej, jak i ogólnej.

Korzyści z pomocy prawnej

Postępowanie karne jest znacznym obciążeniem dla osób, których dotyczy. Już na początku grożą poważne konsekwencje – od środków przymusu, takich jak przeszukanie domu lub aresztowanie, przez wpisy do rejestru karnego, aż po kary pozbawienia wolności lub grzywny. Błędy popełnione w pierwszej fazie, takie jak nieprzemyślane zeznania lub brak zabezpieczenia dowodów, często nie mogą być później naprawione. Również ryzyko ekonomiczne, takie jak roszczenia odszkodowawcze lub koszty postępowania, może mieć ogromne znaczenie.

Specjalistyczna obrona karna zapewnia, że Twoje prawa są chronione od samego początku. Daje pewność w kontaktach z policją i prokuraturą, chroni przed samooskarżeniem i tworzy podstawę dla jasnej strategii obrony.

Nasza kancelaria:

• sprawdza, czy i w jakim zakresie zarzut jest prawnie uzasadniony,
• towarzyszy Ci przez postępowanie przygotowawcze i rozprawę główną,
• zapewnia prawnie bezpieczne wnioski, oświadczenia i kroki proceduralne,
• wspiera w odparciu lub regulacji roszczeń cywilnoprawnych,
• chroni Państwa prawa i interesy wobec sądu, prokuratury i poszkodowanych.

Peter Harlander
Harlander & Partner Rechtsanwälte „Machen Sie keine inhaltlichen Aussagen ohne vorherige Rücksprache mit Ihrer Verteidigung. Sie haben jederzeit das Recht zu schweigen und eine Anwältin oder einen Anwalt beizuziehen. Dieses Recht gilt bereits bei der ersten polizeilichen Kontaktaufnahme. Erst nach Akteneinsicht lässt sich klären, ob und welche Einlassung sinnvoll ist.“

Często zadawane pytania – FAQ